door Adine Tjeenk Willink

Deze vraag komt bijna altijd aan de orde in ons kennismakingsgesprek met ouders en hun kind. Een vraag waarop geen eenduidig antwoord is te geven. En het is zelfs zo dat in de ene situatie een psychologische test de aangewezen route is, en in de andere situatie een coachingstraject.

Wanneer het een, wanneer het ander? Wat zijn de verschillen?

Bij een psychologisch onderzoek ben je meestal een dag bezig met allerlei testen te maken.

• Je wordt getest op intelligentie, welk niveau is haalbaar voor je?
• Op persoonlijkheid, wat zijn jouw belangrijkste persoonlijke eigenschappen?
• Op motivatie, waarom doe je wat je doet of wilt doen? Wat drijft je?
• Op interesse, naar welke onderwerpen/richtingen gaat je belangstelling uit?
• Op leerstijl, op welke manier leer je het best?

Er volgt aan het einde van de dag meestal een gesprek met de ouders en de jongere waarin de resultaten van de testen worden toegelicht en er een advies wordt gegeven van een aantal studies die passend zouden kunnen zijn voor de toekomstige student. Het is een vertrekpunt van waaruit de studies nog onderzocht moeten worden.

Een coachingstraject heeft een ander uitgangspunt, namelijk er wordt geen advies gegeven maar ondersteuning in het keuzeproces. Er wordt nauwelijks getest, maar vragen gesteld en beantwoord en opdrachten uitgevoerd waardoor de jongere een steeds duidelijker beeld van zichzelf krijgt, en van wat wensen en mogelijkheden zijn.

Een coachingstraject bestaat bovendien uit meerdere gesprekken. In het traject starten we met het in kaart brengen van persoonlijke kwaliteiten en interesses. Dan volgt een fase van oriënteren, vergelijken en verdiepen in een brede selectie studies. De zogenaamde  “trechtermethode”. Uiteindelijk worden er open- en meeloopdagen gevolgd,  gesprekken gevoerd met studenten en ervaringsdeskundigen. Net zolang totdat de jongere kan beslissen welke studie het wordt en aan welke opleidingsinstantie. Een gestructureerd proces waarin de coach de begeleider is, maar de jongere zelf kiest, nadat hij zich grondig heeft verdiept.

Verschillende benaderingen voor dezelfde vraag, namelijk: ”welke studie past het best bij mij?” Wanneer het een, wanneer het andere?

Een aantal opties:

• Als er onzekerheid bestaat over het haalbare niveau, is het meestal raadzaam een intelligentie test te doen. Kan eventueel ook worden afgenomen als onderdeel van een coachingstraject.
• Als iemand heel veel dingen leuk vindt en daarin moeilijk een keuze kan maken kan coaching de ondersteuning bieden die nodig is.
•  Verder is het een persoonlijke afweging wat beter bij iemand past. De een wil graag zelf aan het roer staan en zich degelijk verdiepen en voelt zich daardoor heel betrokken  en verantwoordelijk voor zijn eigen keuze. De ander heeft liever een goede “foto” van zichzelf en kiest op grond van het advies wat uit het onderzoek kwam.

Last but not least…… de een wil een bevestiging van wat hij/zij al dacht, de ander wil graag alle opties onderzoeken en kan dan pas met een gerust hart kiezen.