Hoe begeleid je je dochter of zoon bij de studiekeuze?
Als studiekeuzecoach zie ik dagelijks jongeren die bezig zijn met hun studiekeuze. Ook als ouder heb ik die – overigens zeer boeiende – worsteling met mijn eigen kinderen meegemaakt. Het is niet makkelijk in het oerwoud van studies. Een check op ChatGPT laat al zien dat er zo’n 4000 opleidingen zijn en dat alleen in Nederland! En dan kun je ook nog overwegen of je een tussenjaar wil doen of direct gaan werken.
Jouw rol als ouder
Als ouder heb je een belangrijke rol bij de studiekeuze van je kinderen. Jij bent (één van) hun voorbeeld(en), zowel hoe ‘het moet’ als dat ‘het niet moet’ in hun ogen; qua werk, studies, hobbies, interesses, wonen, vakanties, waarden, normen etc.. Wellicht interessant om het gesprek eens aan te gaan wat je kind(eren) meenemen uit de opvoeding? En wat ze daarmee kunnen met betrekking tot hun studiekeuze?
Als ik aan ouders vraag wat zij willen dat hun kind gaat studeren, is het antwoord meestal: “Als ie maar gelukkig wordt?”. Natuurlijk willen we dat als ouders, maar dat is een ‘hele grote’ opdracht, die niet makkelijk te vervullen is, zeker niet als een jongere op dat moment onzeker is over de studiekeuze en al minder goed in z’n vel zit. Dus welke verwachting leg je eigenlijk bij je zoon of dochter? De meeste kinderen zijn loyaal aan hun ouders en willen voldoen aan hun verwachtingen, maar dat moet niet gaan ten koste van henzelf.
En dan is er nog die valkuil van: ‘ik ga wel even meezoeken’. Dat kan prima werken als je met de familie op vakantie gaat, maar niet als iemand iets voor zichzelf moet kiezen. Dan moet hij/zij zelf aan de slag. Maar hoe krijg je iemand zover?
Belangrijk is om je bepaalde dingen – ook als ouder – te realiseren:
Kiezen is een proces
Een proces neemt tijd en vraagt om actie van de kiezer. Bij StudiekeuzeOpMaat werken wij met het model van Taborsky. Door te realiseren in welke fase van het keuzeproces een jongere zit, kun je jouw gedrag als ouder daarop afstemmen. Bijvoorbeeld in de beginfase van de studiekeuze kan de kiezer heel onzeker zijn. Dan helpt het niet om te vragen: “En…. wat ga je nu studeren?”
Er is zoveel te kiezen
In het boek Twintigerstwijfels en dertigersdilemma’s vertelt de schrijfster dat kiezen in deze tijd echt iets anders is dan in de jaren 80 of 90. Uit onderzoek blijkt dat kiezen gelukkig maakt, mits er niet teveel mogelijkheden zijn. Bij teveel keuze blijft namelijk het gevoel dat je niet alles hebt meegewogen. Dat zou kunnen verklaren dat zoveel jongeren overstappen tijdens de studie.
Het leven is geen rechte lijn
Iedereen kent wel het bekende plaatje van ‘het plan’ (de rechte lijn) en ‘de realiteit’ (de lijn met allerlei hobbels). Door Social Media lijkt het leven maakbaar en als ouders geven we vaak de boodschap mee ‘als je maar wil dan kun je alles worden’. Feit is dat iedereen zo z’n worstelingen/teleurstellingen kent en de vraag is hoe je daarmee omgaat. De dialoog voeren aan de keukentafel over hoe de jongere de toekomst ziet kan nuttige informatie opleveren voor de studiekeuze.
Tips
Altijd fijn om nog met een paar tips af te sluiten:
1. Praat veel over studiekeuze, maar wees zelf niet teveel aan het woord.
2. Bij studiekeuze gaat het erom dat de kiezer een beeld van zichzelf krijgt. Dat lukt door vragen te stellen over ‘wie ben je (kwaliteiten)’, ‘wat kun je (vaardigheden)’, ‘wat wil je (interesses)’.
3. Stel open vragen en vraag door. Een leuk boekje hiervoor is: Socrates op sneakers.
4. Stimuleer je zoon/dochter om eens met de mentor en de decaan te gaan praten.
5. Ga mee naar open dagen e.d. als je dochter of zoon dat wil. Bereid eventueel samen wat vragen voor, die jullie bij iedere studie stellen. Dan wordt het makkelijker om studies te vergelijken.
6. Help mee met zoeken (op internet), maar check wel of je zelf niet harder werkt dan de kiezer.
Heel veel plezier en succes met de studiekeuzebegeleiding. Mochten jullie er samen niet uitkomen dan helpen wij graag.
