door Adine de Planque
Joris twijfelt , hij komt er maar niet uit… Het liefste zou hij Geschiedenis gaan studeren maar hij is bang dat hij straks, als hij afgestudeerd is, geen baan kan vinden. Zijn ouders zijn ook bezorgd omdat ze om zich heen zien hoeveel pas afgestudeerden werkeloos zijn.
Het laatste jaar krijg ik veel ongeruste scholieren en hun ouders aan tafel. Opvallend is dat bijna alle studiekiezers die ik nu zie, bang zijn dat ze een verkeerde keuze maken en hier bijna verkrampt onder zijn.
En hoe weet je nu of de studie die jij gaat doen jou de beste kans op werk geeft over een aantal jaren?
Allereerst is het natuurlijk van belang dat je iets doet wat bij je past en waar je echt gemotiveerd voor bent. Wat natuurlijk erg helpt, is als je je een baan bij de studie voor kunt stellen en dat is nou eenmaal gemakkelijker bij Rechten of Geneeskunde dan bij Taal- en Cultuurstudies of Liberal Arts and Sciences. Daarom besteed ik steeds meer tijd om met mijn klanten te praten over werk en wat dat zoal inhoudt. Wat zou je kunnen doen met welke studie? Zie je jezelf als een expert of als een generalist? Daar passen dan weer hele verschillende studies bij. Het is een terrein waar veel te winnen valt, regelmatig krijg ik afgestudeerde klanten (voor een loopbaantraject) die weinig idee hebben waar ze met hun diploma eigenlijk kunnen gaan werken. Zo wordt zoeken naar een baan wel erg lastig want wat typ je dan in op een vacaturesite?
Dan is er natuurlijk, niet geheel onbelangrijk: de arbeidsmarkt. Wat gaat er gebeuren in bijvoorbeeld de zorg, waar ons ooit een zekere werktoekomst beloofd werd? Staan er straks allemaal robots naast onze ziekenhuisbedden? Wordt verplegend personeel grotendeels overbodig? En wat is de toekomst van een architect als we straks allemaal bouwpakketten bestellen om in te wonen? Wordt die dan ontwerper van deze pakketten? Of staat hij werkeloos toe te kijken? Blijf kritisch en op de hoogte van de wereld om je heen. Denk na voordat je iets aangaat (als diëtisten uit het basispakket gaan, wat betekent dit dan voor afgestudeerden van een studie als Voeding en Diëtetiek?)
Omdat gebleken is dat we niet echt in een glazen bol kunnen kijken op dit gebied ga ik altijd uit van hoe de situatie nu is. Ik doe dat door de aankomende studenten het onderzoek van SEO Economisch Onderzoek te laten zien. Dit is een zeer uitgebreid onderzoek onder afgestudeerde jonge academici en hbo’ers die twee jaar actief zijn op de arbeidsmarkt in opdracht van Elsevier Thema.
Zo kun je bijvoorbeeld opzoeken welk percentage afgestudeerden spijt heeft van hun studiekeuze en om het wat gelaagder te maken: hoe hoog het percentage is dat zeer gemotiveerd aan de studie begon en om nog dieper te gaan: of diezelfde jong werkenden de studie hebben gekozen op basis van toekomstperspectief óf omdat ze het een interessant studiegebied vonden. Hoe vaak hebben ze gemiddeld moeten solliciteren? en wat is het dienstverband waar ze in terecht komen? Zijn ze overgekwalificeerd voor de baan? Of hadden ze echt díe specifieke studie nodig?
Als je wat langer kijkt kun je tal van interessante gegevens uit dit onderzoek halen en soms vooroordelen toetsen naar juistheid op dit moment .
Maar het belangrijkste blijft dat je echt gemotiveerd bent om een bepaalde studie te gaan doen. Een mooi voorbeeld hiervan is de opleiding Toneel. Slechts 2% geeft aan spijt te hebben van de studiekeuze, 0% procent van de ondervraagden heeft de opleiding gekozen omdat de arbeidsmarktperspectieven goed waren. Getuige de 0% overtuiging dat een baan te vinden is middels een vacature. Er is geen kinderopvang, geen bonus, geen onregelmatigheidstoeslag maar (“hoera”) wel flexibele werktijden. Een mooi voorbeeld van motivatie en reële verwachtingen voor men aan de studie begon.
Als Joris zich dus echt niets leukers kan voorstellen dan Geschiedenis studeren, behoort hij tot de 88% die aangegeven hebben Geschiedenis te hebben gekozen uit interesse. Slechts 15% van de afgestudeerden heeft spijt van deze keuze. Dat valt reuze mee als je de percentages van andere studierichtingen bekijkt. Als hij weet dat op dit moment 10% van de afgestudeerden werkeloos is en dat de 63% procent die in loondienst was daar gemiddeld 19,8 sollicitatiebrieven voor heeft moeten versturen en hij besluit bewust de keuze te maken, dan is hij goed gemotiveerd tijdens zijn studie en komt die baan vast ook wel. Als hij besluit een studie te doen die een hogere baanzekerheid biedt is hij ook gemotiveerd, de studie is dan misschien minder leuk maar hij weet in ieder geval waarom hij deze gekozen heeft.
