Half mei werd ik gebeld door een ouder voor studiekeuzebegeleiding van haar dochter. Ja, natuurlijk waren ze wat laat, maar eerder was er geen gesprek mogelijk. Uitstellen is menselijk, maar waarom doen we dat eigenlijk? En hoe kunnen we het uitstellen beperken of misschien helemaal voorkomen?

Een eerste reactie op de vraag waarom je uitstelt, is waarschijnlijk ‘geen zin in’. Achter geen zin zit altijd een andere oorzaak. Wat mijn ervaring en kennis over uitstelgedrag leert, is dat een aantal oorzaken aan te wijzen zijn:

• Het belang van de taak
• Hoe interessant de taak is voor jou
• Hoe duidelijk de taak is, hoe goed je weet wat er van je verwacht wordt
• Of er veel vanaf hangt
• Of en wat voor beoordeling eraan vast zit.

Bij het maken van een studiekeuze komen deze factoren ook weer terug. Als een taak niet belangrijk is, stel je hem mogelijk uit, maar ook als een taak heel belangrijk is, stel je uit omdat je erdoor blokkeert. 

Vaak kun je nog niet goed beoordelen of het interessant wordt omdat je onvoldoende weet van de studie, wat direct verbonden kan worden met het punt over hoe duidelijk het is. Ik merk dat dit de meest voorkomende oorzaak is voor het niet kunnen kiezen van de studie: Het geeft spanning waardoor je je niet verdiept en daardoor weet je het niet en daardoor kun je ook niet geïnteresseerd raken wat weer maakt dat je geen studiekeuze kunt maken.

Van een studie en een passende studiekeuze hangt best wat af, waardoor uitstellen van de keuze op de loer ligt. Het is handig als je in ieder geval voor vijf jaar het onderwerp leuk vindt, het idee van kiezen voor je leven zou ik loslaten.

Voor wat betreft de beoordeling: de omgeving van een studiekiezer is vaak erg betrokken en wil voor diegene dat zij/hij goed terechtkomt. Ook dat legt druk op. Probeer het gesprek aan te gaan; waarom vinden jullie dit wel of geen passende keuze? En welke kenmerken aan een vak passen dan bij die persoon? Wat weet diegene die de studie aanreikt eigenlijk over de studie?

Door de verschillende oorzaken langs te gaan en te bekijken waar het uitstellen bij jou uit voort komt, kun je de cirkel doorbreken.

Het goede nieuws is: als je in de vooreindexamen klas zit heb je nog alle tijd en zal je nog niet bevangen worden door stress/spanning of blokkades, nu hangt er immers nog niet zoveel vanaf.

Dit is dus een goed moment om ermee aan de slag te gaan.

Succes!