door Emilie Egberts
Keuzestress kennen we allemaal wel, de een wat meer dan de ander. Ik hoor mensen ook heel vaak zeggen dat het natuurlijk heel luxe is om te kunnen kiezen, maar makkelijker wordt het er niet op! In het kader van het maken van keuzes rondom studie valt me doorgaans op: hoe breder het profiel en ook de interesses van de leerling, hoe meer mogelijkheden, des te lastiger het maken van een studiekeuze is.
Regelmatig merk ik bij leerlingen dat het nemen van een beslissing wordt beïnvloed door een andere beslissing, die eerst genomen moet worden. De diverse keuzes en beslismomenten vormen dan een grote brei en de leerling weet niet waar te beginnen…
Wat goed helpt om meer overzicht te creëren is het in kaart brengen van alle keuzes en beslissingen om vervolgens te kijken welke elkaar beïnvloeden en welke volgorde van belang is. Zo ontwar je de kluwen van keuzes, maak je overzichtelijk welke beslismomenten essentieel zijn en welke pas later aan de orde komen. Dit lucht op, ook omdat je vaak minder keuzes hoeft te maken dan je denkt, als je maar de juiste volgorde aanhoudt en met de eerste begint.
Een voorbeeld: je bent bijna klaar met je Bachelor. Je denkt er aan een Master te gaan doen maar je twijfelt ook om eerst een tussenjaar te nemen en dat te vullen met stage(s) – in Nederland of in het buitenland – en/of een bestuur en/of losse vakken. Voordat je beslissingen gaat nemen over hoe het tussenjaar eruit gaat zien, is het van belang dat je een keuze maakt tussen direct een Master of een tussenjaar. Pas als je dan kiest om eerst een tussenjaar te doen en daarna te beginnen met je Master, kan je en hoef je een beslissing te nemen over wat voor stage, in Nederland of in het buitenland en wat daar eventueel nog meer bij te doen. En pas als je dan besluit om een Master te gaan doen, hoef je te kiezen welke Master en waar deze te gaan doen.
Is jouw hoofd ook zo vol met mogelijkheden? Wordt je het ene moment blij en energiek van alle kansen en opties en het volgende moment doodzenuwachtig omdat je nu toch echt een beslissing moet nemen en niet weet waar je moet beginnen?
- Begin dan met alle opties, keuzes en beslissingen in kaart te brengen.
- Wanneer je ze op een rijtje hebt, kan je de verschillende mogelijkheden en beslismomenten in een stroomdiagram zetten. Je maakt dan visueel dat afhankelijk van de route die je kiest, je bepaalde vervolgkeuzes wel of niet hoeft te maken.
- Vervolgens ga je per splitsing kijken wat de beste keuze is. Het kan je hierbij helpen om beide opties tegenover elkaar te zetten, de voor- en nadelen uit te werken en hier waardes aan toe te kennen. Zodoende maak je het keuzeproces ook kwantitatief.
- Wanneer je de eerste beslisknoop hebt verwerkt, ga je naar de volgende op jouw route.
Deze manier helpt je hopelijk niet alleen om tot de voor jou beste keuze te maken; het helpt je ook om overzicht te creëren over jouw mogelijkheden!