door Alice Boreel

“Iemand die nooit een fout heeft gemaakt, heeft nooit iets nieuws geprobeerd”, Albert Einstein (1879-1955).

Sommige studiekiezers zeggen aan het begin van hun studiekeuzetraject dat ze bang zijn om een foute keuze te maken. Als die angst voortkomt uit het onbekend zijn met de studiemarkt – er zijn zó veel studies, ik zie door de bomen het bos niet – kan een studiekeuzetraject licht op de zaak werpen. Na een eerste brede selectie van studies ga je je verdiepen in een stuk of 5 opleidingen die jou het meest aanspreken. Hoe meer je weet van de inhoud van jouw Top 5 hoe makkelijker je keuze wordt en hoe kleiner de kans dat je “fout” kiest.

Maar soms speelt ook faalangst (de angst het fout te doen) een rol bij je studiekeuze. Als je denkt: “Ik moet in 1 keer de juiste keuze maken, ik mag geen fouten maken”, kan dat verlammend werken. Het gevolg is vaak eindeloos blijven afwegen en uitstellen van je keuze. Beslissen is eng, want wat als het toch niet de beste keuze blijkt te zijn geweest?

Een onderliggende gedachte kan zijn: “als ik een fout maak vind ik mezelf of vinden anderen mij een loser”.

Als faalangst je tegenhoudt bij het maken van je keuze, stel jezelf dan eens de volgende vragen:

• Wat is het ergste dat er kan gebeuren als ik een fout maak? Is dat het einde van mijn leven?
• Ik wil heel graag de juiste studie kiezen, maar moet het daarom ook?
• Als ik een fout maak, maakt dat mij tot een waardeloos iemand?
• Helpt de gedachte dat ik waardeloos ben mij?
• Als mijn beste vriend(in) een fout maakt, vind ik hem/haar dan een loser?

Door deze vragen op een rationele manier te beantwoorden – b.v.: “het is heel belangrijk voor me om de juiste keuze te maken maar het is geen ‘must’”, “als ik faal maakt dat mij niet minder” – haal je de druk van de ketel en kun je met meer rust en overtuiging de studiekeuzeknoop doorhakken. Je werkt dan volgens de RET-theorie. Natuurlijk zijn er nog veel meer vragen te stellen om jouw, zoals dat heet, “belemmerende overtuigingen” te ontdekken en te tackelen.

Vind je het lastig om dit in je eentje te doen, dan kan een studiekeuzecoach je daarmee helpen. Tenslotte gaat een studiekeuzetraject niet alleen om welke studie eruit komt maar ook hoe je tot die keuze bent gekomen en welke obstakels je daarvoor hebt overwonnen.